MEHMET TOPUZ

-YENÝ- MODERNÝTE ÝLE TANIÞIKLIK…

• admin
• 27 Aðustos 2025
• Yazar
• 385 Görüntüleme

MODERNÝTE ÝLE TANIÞIKLIK…

Ýnsanlýk tarihi boyunca beþeriyetin kendi kültürel anlamda ortaya koyduðu miras çaðýn içinde bir ilerleme haline þahitlik etmiþtir. Bazen modernizm adý altýnda sunulanýn bir modernite hali olmadýðý gerçekliði ile yüzleþen beþeriyet bir takým unsurlarý alt yapýsý olmadan benimsemeye çalýþmasý ister istemez bunalým dönemlerinin yaþanmasýna þahit olmuþ ve bu bunalým dönemlerini atlatmasý kendi kültür hazinesine yöneliþi beraberinde getirmiþtir.

Modernizm adý altýnda sunulan ile geçmiþin tarihsel baðlamýna ve biriken kültürel mirasýn bir rotaya sahip olmamasý kaybolmanýn ilk adýmý olabilir mi? Yeni bir rota belirlenmesi bu süreç içerisinde geçmiþin ve geleneklerin etkisinde modernite ile tanýþýklýðýn getirdiði unsurlarýn kaynaþmasý ne kadar mümkün? Batýlý bir modernizm anlayýþýndan bahsetmiyorum bu arada. Burada çaðýn getirdiði ve kendi içinde bir ilerleyiþe sahip olan geçmiþin bütün unsurlarýndan uzakta kýrýlma noktasý olan bir alandan bahsediyorum. Bu kýrýlma bir takým birey temelli beyinsel aktivitenin yerini yapay zekânýn almasý kadar bir gerçeklik alanýna sahip.

Burada bilim ve teknik mekanizmasýnýn bütün deðerleri de bir tartýþma konusundan þimdilik uzak. Belki þu konuþulabilir, geçmiþe dair. Cümleye bir vakitler diye baþlamak zorunda kalacaðým; çünkü bir vakitler bilim, teknik verileri destekler nitelikte idi. Günümüz mecrasýnda artýk teknik, bilimi bu anlamda desteklemeye baþladý. Çünkü çað ve modernite ve buna baðlý bir tanýþýklýk hali günümüzde hala þaþkýnlýða neden olabilmekte… Tabi buradaki modernite hali bir tartýþma konusu ve eleþtiriye açýk bir mevzu olarak mevcut konumunu korumaya devam ediyor.

Þimdi adý ne olursa olsun ya da kaynaðý bu çaðýn bir getirisi de olsa þunu burada yok saymak mümkün deðil. Modernite denilen kavramýn kýyýsýndan köþesinden bir tanýþýklýk halinin varlýðýnda olan bir bireyin, kendi kültür hazinesini bilmesi elzemdir. Zaten buradaki bilmemezlik hali ne olduðunu anlamadýðý bir dünyanýn içerisinde bir þaþkýnlýk vakasýnýn yaþanmasýna neden olmuþ olabilir mi? Belki… Bu belkinin içeriðine dair ise þunu söyleyebilirim. Dijital imkânlar, bir imkân niteliði taþýmaktan ziyade dijital obeziteye ya da bir baðýmlýlýk sürecine dönüþmesi bu belkinin en somut halini barýndýrmaktadýr.

Buradaki geliþimsel imkânlar ile mikro bazdaki temeli olmayan bir anlayýþ sonuçta günümüzde dijital hastalýklarý da beraberinde getirmiþ gözükmektedir. Belki bir yanýyla hayalî bir deðer taþýdýðý düþünülse de yakýn gelecekte dijital hastalýklar biriminin açýlmamasý içten bile deðil. Somut yönüne dair göz hastalýklarý, ekran yüzüne maruz kalan bireylerde bunalým dönemleri hala ilk teþhisi konulma aþamasýnda olan veriler olarak karþýmýzda durmakta.

Ve elbette bir reçetenin varlýðý burada önem arz ediyor. Reçeteyi yazan ile ilk teþhisi koyan arasýnda elbette tarihsel anlamda bir varoluþsal süreç var. Bunu inkâr etmek mümkün deðil. Yapýlan teþhis ile reçetenin birbirini tamamlamasý modernite kavramýnýn tanýþýklýk sürecinin kültürel baðlamda epistemolojik yönünün eksikliðinden kaynaklý olmasý da aþikâr. Ve buradaki kýrýlma hali bir yönüyle bir bunalým haline sürüklese de diðer yönüyle de dijital obeziteden uzakta yeni arayýþlarý ve tanýmayý da beraberinde getirebilir. Ayaklarý saðlam basan bir zeminde bu arayýþ hali bilimsel ve teknik anlamda bir ilerleyiþin kapýsýný aralayacaktýr.

Sonuçta; çað ve modernite adý altýnda sunulanýn kolaycýlýða olan yönü itibariyle beraberinde getirdiði tanýþýklýk halinin, ayaklarý saðlam basmayan bir zeminde sürüklediði alan kaygý ve bunalým halidir. Ve burada milletlerin kendi kültürel mirasýnýn varlýðýndan haberdar olmasý ve dijital imkânlarýn deðerli ve deðerli olmayan yönüyle bir damýtma iþlemine tabi tutulmasý sürecin daha saðlýklý iþlemesine neden olacaktýr. Bu da sonuçta lumpen bir dijitalleþmenin, lumpen bir dönüþümün, lumpen bir þehirleþmenin önüne geçecektir. Saðlýcakla kalýn…