MEHMET TOPUZ

-YENÝ- ZÝHÝNSEL HAVA KÝRLÝLÝÐÝ

• admin
• 01 Ekim 2025
• Yazar
• 19 Görüntüleme

ZÝHÝNSEL HAVA KÝRLÝLÝÐÝ

Bu haftanýn konusunu sosyolojik yönü itibariyle kaleme alma düþüncesindeyim. Buradaki zihin, ifadesinin niteliksel deðerini nicelikle olan ölçümünden uzakta ele alýrken, diðer yönüyle de zihinsel geviþ getirmeye yönelik zihinsel hava kirliliði üzerine konuþabiliriz.

Buradaki zihinsel geviþ getirme ifadesi insani yönü itibariyle bir tekrarlamaya yönelik bir iddiaya sahip… Bu bir hazmý kolaylaþtýrma anlayýþýndan tamamen uzakta yer edinen bir kavram niteliði taþýmaktadýr. Bir yönüyle konuya belki þunu ekleyebilirim. Burada zihinsel geviþ getirmek belki zihinsel hazmý saðlamaya yönelik bir adým niteliði de taþýyabilir mi? Sanmýyorum…

Tekrar iyidir. Burada ki tekrarýn iyi olduðunu söylemem gerekirdi. Bunu söylerken bir takým ifadeleri de desteklemek amacýyla konunun içerisine daðýtmam gerekmez mi? Elbette buradaki tekrar ilmi, bir konunun ezberlenmesi ya da ezberden öðrenmeye geçen vakit diliminde uzun süreliði belleðin iþlevselliðini saðlamakla eþdeðer de olduðunu söylemem gerekir. Yoksa gündelizme dair, gündelik konularýn yer edindiði bir zihinsel hava kirliliðinden bahsediyorum burada…

Zihinsel geviþ getirme durumu, zihinsel hava kirliliðinden baþka bir þey deðil gibi duruyor.

Zihin varlýðýnýn düþünce süreçleri üzerindeki etkisi ve bu kavramlarýn niteliksel deðeri üzerinden bir parametreye tabi tuttuðunuzda zihni besleyen argümanlarýn zayýf ve güçlü yanlarýný ayýklamak önemli… Çünkü ayrýk otunun temizliði bahçenin temiz olmasýna bir müddet fayda saðlayabilir; þayet bu süreklilik arz etmiyorsa kavramlarýn geliþigüzel ilerleyiþine de neden olabilir.

Zihinsel geviþ ve zihinsel hava kirliliðinin nedenleri hususunda; belki kendi öngörülerim olan birkaç tane veri paylaþabilirim.

Lumpen þehirleþme anlayýþý bunlardan biri olabilir. Dijital obezite sonucunda dijital zihinsel veriler geniþ alan kaplayabilir. Ya da bilginin eksikliði ve bakýþ açýsý da bunlara eklenebilir. Dahasý bu bir abartý deðil, beslenme alýþkanlýklarý… Zihinsel geviþ ve zihinsel hava kirliliðinin oluþmasýnda etkiye sahiptir.

Etki ve tepki süreci aslýnda insana en çok yakýþan vasýflardan biri olmasýna raðmen bu vasýflarýn içeriksel deðerinin bilgi noksanlýðý ile kirliliðe dönüþmemesi içten bile deðil. Çünkü orta da zihin var bilgi yok, ya da bilgiyi oluþturacak kavramlar ortada yok diyebilir miyiz? Bu dönemde diyemeyiz. Nedeni ise; herkes her þeyi biliyor havasýnda olmasýndan kaynaklý olabilir mi?

Aslýnda bu da zihinsel bilgi kirliliðinin ilk adýmý belki de… Her þeyi biliyor olmak. Keþke insan her þeyi bilebilseydi… Bu bir temenni mi? Hayýr. En azýndan bilmeye yönelik eðilimi, eðitimli olmanýn farzlarýna ulaþabilecek olmasýna raðmen, ulaþmadan bilmeye çalýþmanýn tanýmsal deðeri de baþlýkta. Zihinsel geviþ ve hava kirliliði. Burasý da belki beþeriyet merkezli bir hava kirliliðinin, zihinsel yönüne olan etkisidir. Makrodan mikroya giden bir yolculuk nezdinde düþünülebilir.

Bir yönüyle de konunun açýsal farkýndan kaynaklý þu kýsmý da konuþabiliriz. Burada kirlenmeye maruz kalmýþ bir zihin durumunun varlýðý gerçekten olumlu bir þey mi? Ya olmasaydý diye düþünülebilir mi? Zihinsel hava kirliliðini yaþayan bir zihnin veya beynin olmamasý, sosyolojik ve bireysel yönü itibariyle içler acýsý bir durum olmaz mýydý? Fakat bu durumu kurtarma anlayýþý deðil elbette.

Sonuçta; mecazi anlamda günlük hayatýn içinde, karganýn gak demesi aslýnda sadece bir söylem niteliði taþýdýðý ve bu anlamda bir kýymetinin olmadýðý gerçeðini bir kenara not almanýn kimseye bir zararý olmayacaktýr. Tabi burada bir teþbih sanatý elbette bir benzetmeye konu… Bu benzetilenle benzemek isteyen arasýnda bir duygudaþlýk oluþturur mu? Bunun üzerine bir þey söylemem doðru olmayacaktýr. Çünkü belki de buradaki duygudaþlýk durumunun deðeri üslubun ince çizgisinde yol alýyor olmasý sonuçta bir ayrým noktasýna süreci götürebilir. Saðlýcakla kalýn.